Heraclitus: Filosoof of Mysticus? | #1653 met Ben Schomakers

Published 2024-07-25
Ad Verbrugge in gesprek met filosoof-onderzoeker en classicus Ben Schomakers, over zijn vertaling en interpretatie van de teksten van Heraclitus.

Bronnen en links bij deze uitzending:

- Bestel het boek 'Alle woorden' van Heraclitus, vertaald door Ben Schomakers hier: www.boom.nl/filosofie/100-15087_Alle-woorden (1:00)
- En het begeleidende essay 'Het moment' hier: www.boom.nl/auteur/110-572_Schomakers/100-16763_He… (1:16)
- 'The Art and Thought of Heraclitus', Charles H. Kahn: archive.org/details/the-art-and-thought-of-heracli…
- 'Spreuken', vertaald, ingeleid en toegelicht door Cornelis Verhoeven: www.deslegte.com/spreuken-339372/
- 'The Force of Character And the Lasting Life', James Hillman: www.penguinrandomhouse.com/books/80068/the-force-o…
- 'De verwaarlozing van het zijnde. Een ethologische kritiek van Heideggers Sein und Zeit', Ad Verbrugge: www.boom.nl/filosofie/100-444_De-verwaarlozing-van…
- 'Oog voor het Ene', Schomakers over Parmenides: www.damon.nl/boeken/18-oog-voor-het-ene (45:46)

--

Steun De Nieuwe Wereld. Word patroon op petjeaf.com/denieuwewereld of doneer op NL61 RABO 0357 5828 61 t.n.v. Stichting De Nieuwe Wereld.

Alvast bedankt.

--

0:00 Intro
0:16 Twee eigenzinnige boeken over Heraclitus
2:07 Waarom een vertaling en een essay?
9:05 Moment
17:33 Aanwezigheid
23:03 Constellatie
31:31 Kosmos
35:39 Veranderlijkheid
39:12 Daimoon
45:04 Waarheid
50:14 Doen en zeggen
57:39 Dank

--

De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van filosoof Ad Verbrugge in samenwerking met anchors Jelle van Baardewijk en Marlies Dekkers.

De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de Filosofische School Nederland.

Onze website: denieuwewereld.tv/

DNW heeft ook een Substack. Meld je hier aan: denieuwewereld.substack.com/

All Comments (21)
  • @CHSoria-ht7yt
    Ad, interessant, die Griekse filosofie, maar wanneer nodig je eens mensen uit die zich op hoog niveau verdiept hebben in filosofie uit het verre oosten, geworteld in India, bijvoorbeeld. Dat jij als westers filosoof in gesprek gaat met een oosters filosoof, dat lijkt mij bijzonder boeiend en uitdagend!
  • @Vrijdom762
    Wat een mooie menselijke interactie tussen jullie beiden.
  • De Griekse wending die ons - het Westen tot op vandaag - bepaalt kan men maar begrijpen als men oog heeft voor de voorafgaande periode. In dit gesprek werden schoorvoetend enkel passen gezet. Een bijzondere en zeldzame poging. (Jammer van de verwijzing naar Dao - hoort thuis in een heel andere context).
  • @diogenes2590
    Ja, prachtig! Het is wel te bedenken dat met filosofen als Heraclitus en Parmenides je zomaar uitspraken hebt over wat we tegenwoordig zouden omschrijven als 'Theorie van alles', maar dat oorspronkelijk als Logos en het Zijn betrekking heeft op een levende kosmos.
  • @GreenD
    T O P dit! meer graag van dit
  • @phasereal6217
    Ad.. Wat mij interessant lijkt is dat je iets behandelt over zelfobservatie in de traditie van Gurdjieff. De Nederlander Ocke de Boer heeft daar 2 boeken over geschreven.
  • Dank! Mooie verwijzing naar Hillman. Wellicht met de tao- gesprekspartner praten over de parallellen met de Soul’s Code
  • @bgkrijger
    Super interessant de mogelijke overeenkomsten verschillen tussen logos en tao. Lao Tzu en Heraclitus nagenoeg tijdgenoten. Ben Schomakers aan tafel met Michel Dijkstra? Lijkt me geweldig.
  • @annebruyne
    Jacob Slavenburg (van o.a. het boek Westerse esoterie en Oosterse wijsheid) zou ook een goede gast zijn!
  • @cyberidiot12
    Bernardo Kastrup gaat uitgebreid in op de rol van de Daimon in iemands leven (You Tube)
  • U moet zich realiseren dat de taal ontwikkeling in de Griekse tijd nog jong was. Waardoor men erachter kwam dat hetzelfde begrip haar eigen tegenstelling kon hebben. Zoals dat wijzen op een actie/ ook aan tegenactie refereerde. Doen of niet doen. Aanwezig of afwezig zijn. Nu lijkt het voor ons alsof ze dat inzicht bewust in de taal ondergebracht heeft. Dat heeft ze niet. Ze ontdekte het omdat de eenvoudige taal die eigenschap al van zichzelf had. Desalniettemin is de constatering zelf natuurlijk nog steeds wijs om in te zien dat het zo was. En de hermetica gaat altijd van tegenstellingen uit in een wereld die tegelijkertijd toch geheel met zichzelf verbonden blijft. In feite hadden ze zonder het te weten kwantum mechanica ontdekt. Constellatie verwijst inderdaad naar astrologie. Iets waar toen door de wetenschap veel gebruik van gemaakt werd. De ster boven Bethlehem ging om een astrologische duiding. Ze zou de werkelijkheid op aarde voorspeld hebben. Waardoor de mensen haar nadeden. Ook dat was een vroege ontdekking van het evolutie proces. Een proces wat zoals dag en nacht constant doorgaat. Wat ze echter nog niet helemaal doorhadden, was dat in de evolutie van leven de ochtend niet de omgekeerde voortgang van de avond is. Maar een geheel nieuwe ervaring met de waarneming van wat men 'de vorige dag gedaan' had. De mens is met zijn waarneming een zelf reagerend wezen. Het is in zekere zin wel door de hemel voorspeld/ maar dan hangt het er ook vanaf hoe hij erop reageert. Of hij de boodschap die hij zelf gemaakt heeft ook begrijpt. Het gaat om een kwantum leerproces. Waarbij men zelf voor de kansverdeling verantwoordelijk is in hoe men denkt. Dat de sterren eveneens in een circulair proces betrokken zijn. Wil niet zeggen dat ze met hun eigen daden geconfronteerd zullen worden. Want de kans kantelt niet. Dat wil zeggen wanneer een planeet twee banen aflegt door ook om haar as te draaien. Dan glijdt ze daar als het ware vanzelf constant doorheen. Ze ervaart het dualisme niet. Waarbij de vraag is wat een ervaring is. Volgens pancheisten heeft het universum een eigen bewustzijn.
  • Is het misschien mogelijk dat jullie een hedendaags groot filosoof uitnodigen voor een aflevering? Zoals Sloterdijk, Zizek of Han.
  • @nmcborst
    gvd ad - hoe kun je in hemel's naam - de wiskunde - vergeten..
  • @koen8185
    Het is Heráclitus , heren , en niet Heraclítus...